Organizacja Anonimowych Alkoholików (Alcoholics Anonymous) powstała w Stanach Zjednoczonych w 1935 r. Została założona przez dwóch „notorycznych pijaków" Williama Wilsona (1895-1971) i lekarza Roberta Smitha (1879-1950), znanych w kręgach AA jako „Bill W." i „Dr Bob". Podstawowe informacje na temat programu wyzwolenia się z nałogu pijaństwa zawarte są w książce pt. „Anonimowi Alkoholicy", znanej także jako „Wielka Księga" („Big Book"). Od 1939 do 2002 roku sprzedano 21 milionów egzemplarzy tej książki na całym świecie.
Spotkanie Wilsona i Smitha w maju 1935 r. zostało zaaranżowane przez Henriettę Seiberling w miejscowości Akron w stanie Ohio, gdzie Robert Smith pracował w miejscowym szpitalu jako chirurg, a Wilson znalazł się tam w czasie podróży służbowej. Mimo że Wilson od jakiegoś czasu walczył z alkoholizmem i był po kolejnej kuracji odwykowej w szpitalu, po załatwieniu interesów poczuł ciąg alkoholowy. Nie chcąc jednak zaczynać picia, postanowił porozmawiać z jakimś innym alkoholikiem. Wilson należał od jakiegoś czasu do Grupy Oksfordzkiej, gdzie w czasie spotkań próbował bez powodzenia wyciągać alkoholików z nałogu. W Akron zdobył numery telefonów miejscowych członków Grupy Oksfordzkiej i zaczął dzwonić do nich, chcąc umówić się z kimś na spotkanie. Każdy jednak odmawiał, znajdując jakąś wymówkę. W końcu trafił na Henriettę Seiberling, która w czasie spotkania z nim podała mu adres doktora Roberta Smitha, alkoholika i członka Grupy Oksfordzkiej od 2,5 roku. Stwierdziła, że będzie to dla Wilsona najlepszy rozmówca.
Henrietta zaprosiła doktora Smitha i jego żonę do siebie do domu, gdzie odbyła się wielogodzinna rozmowa Smitha z Wilsonem, po której doktor Bob Smith przestał natychmiast pić. Jednak niedługo potem w czasie konferencji medycznej w Atlantic City upił się niezwykle mocno. Żona zabrała go stamtąd do domu, do Akron. Okazało się, że za trzy dni ma zrobić operację w swoim szpitalu, którą tylko on może wykonać. Bill tak pisał o tej przełomowej chwili w życiu doktora Smitha: „Anna [żona dra Smitha] i ja zawieźliśmy go do szpitala o dziewiątej rano. Podałem mu butelkę piwa, aby uspokoić jego nerwy, żeby mógł pewnie trzymać nóż. Wszedł na salę operacyjną... Było to 10 czerwca 1935 r. Do czasu swojej śmierci, 15 lat później, dr Bob nigdy nie wziął alkoholu do ręki".
Tę datę podaje się jako moment powstania organizacji Anonimowych Alkoholików. Nie jest to jednak prawda. Dwa lata później w 1937 r. grupa nie miała jeszcze nazwy. Jej dwaj założyciele działali wciąż w ramach Grupy Oksfordzkiej. W 1937 r. nowojorska grupa, która później utworzyła Anonimowych Alkoholików, oddzieliła się od Grupy Oksfordzkiej. Jak sami pisali: „Po opuszczeniu w 1937 r. Grup Oksfordzkich, my nowojorczycy, często określaliśmy się jako'bezimienna gromada alkoholików'". To samo zrobiła grupa środkowozachodnia w lecie 1939 r. Nazwa Anonimowi Alkoholicy powstała dopiero w 1938 r., kiedy to pod tym tytułem postanowiono wydać książkę, która stała się później ich „biblią".
Można powiedzieć, że Anonimowi Alkoholicy wywodzą się częściowo z Grup Oksfordzkich. Co to była za organizacja i jaką rolę odegrała w historii AA? Pierwsza Grupa Oksfordzka została założona przez Franka Buchmana (1878-1961), luterańskiego pastora z Filadelfii, w 1921 r. Nie posiadała ona kościołów ani pastorów, nie było to wyznanie, ale duchowa wspólnota, działająca na całym świecie. J. C. Brown w książce The Oxford Group Movement (Ruch Grup Oksfordzkich) tak opisywał Buchmana: „Uczy on swoich zwolenników, by każdego ranka zrelaksowani i bezwładni czekali z papierem i ołówkiem w ręku na Boga i zapisywali wszystkie wskazania, które otrzymają. Jest to jednak podstawowy warunek wymagany przez spirytystyczne media, umożliwiający im otrzymywanie znaków od złych duchów... i jest to droga, która przez porzucenie sądu opartego na Piśmie na rzecz czystego okultyzmu i medium, prowadzi bezustannie nad przepaścią".
Wśród Amerykanów związanych z Grupą Oksfordzką byli: Henry Ford, Harry Guggenheim, burmistrz Nowego Jorku Fiorello La Guardia, Joe DiMaggio, admirał Richard E. Byrd, senator Harry Truman, generał Pershing, Mae West i wdowa po Tomaszu Edisonie.
Sam Buchman wywodził się z ruchu pietystycznego. „Grupa Oksfordzka może być sklasyfikowana jako dobry przykład reformatorskiego ruchu religijnego o zabarwieniu pietystycznym1", pisał Bill Pittman2. Zakon Pietystów został założony w końcu XVII w. przez Johannesa Kelpiusa3, astrologa, alchemika, magika i studenta Kabały. Jego członkowie stosowali w swojej duchowej posłudze magię, horoskopy, wróżby i uzdrowienia.
Anonimowi Alkoholicy i Grupy Oksfordzkie byli ze sobą bardzo blisko powiązani przez wiele lat. „Anonimowi Alkoholicy wyprowadzili swoje zasady rachunku sumienia, przyznania się do wad charakteru, zadośćuczynienia za wyrządzone krzywdy i pracy z innymi bezpośrednio z Grup Oksfordzkich i znikąd więcej", czytamy w książce wydanej przez samą organizację AA4. Jednak rozłam między tymi dwoma organizacjami nastąpił dlatego, że Kościół katolicki miał zamiar potępić Grupy Oksfordzkie. Bill Wilson wiedząc, jak wiele z idei Grup znalazło się w programie Anonimowych Alkoholików chciał uniknąć takiego potępienia.
Wielki wpływ na zasady zawarte w Dwunastu Stopniach Anonimowych Alkoholików miał Sam Shoemaker (1893-1963), były lider Grup Oksfordzkich. Był on proboszczem protestanckiego, episkopalnego Kościoła Kalwaryjskiego w Nowym Jorku. W latach 1930-tych w jego parafii mieścił się zarząd główny Grup Oksfordzkich, z których wywodzą się Anonimowi Alkoholicy.
Bill Wilson, współzałożyciel AA, od dawna zainteresowany był okultyzmem. W 1918 r. ożenił się z Lois Burnham, wnuczką pastora Kościoła Swedenborgiańskiego5. Ślub wzięli w kościele swedenborgiańskim na Brooklynie w Nowym Jorku.
Grant Schnarr, swedenborgianin, pisał: „Dorastałem w nauczaniu Swedenborga, ale kiedy związałem się z dwunastostopniowymi grupami [AA] ze zdumieniem zauważyłem podobieństwa między ich programem 12 kroków i nauczaniem Swedenborga na temat reinkarnacji. (...) Swedenborg wyjaśnia np., dlaczego sami jesteśmy bezsilni, dlaczego potrzebujemy siły wyższej, dlaczego ważny jest'rachunek sumienia'i co on dla nas znaczy oraz dlaczego musimy ponownie złączyć się ze światem jak i z duchem"6.
Założyciele Anonimowych Alkoholików, Bill Wilson i dr Bob Smith, zajmowali się różnego rodzaju zjawiskami psychicznymi, takimi jak percepcja pozazmysłowa, seanse, spirytyzm, nekromancja, czyli komunikowanie się ze zmarłymi i channeling7. Bill Wilson był tak biegły w channelingu, że „duchy", które używały go jako „kanału", rozmawiały z nim. Wierzył on także w reinkarnację, prekognicję [w parapsychologii zjawisko paranormalne oznaczające wiedzę o zdarzeniach w przyszłości, której nie można wywieść z bieżącego stanu wiedzy], jasnowidztwo i używał tabliczek ouija do seansów spirytystycznych. Praktyka channelingu oraz inne praktyki, którymi zajmowali się założyciele Anonimowych Alkoholików są wyjątkowo szkodliwe duchowo.
Czy te związki założycieli AA z okultyzmem znalazły odbicie w programie 12 kroków, który stanowi podstawę działania organizacji? Okazuje się, że pod użyte w nim określenia „Bóg", czy „siła większa" można podstawiać różne znaczenia. Chodzi zapewne o to, by w takich grupach mogli znaleźć się ludzie różnych wyznań, a także ateiści i agnostycy. „Siłą większą" może być wszystko, nawet pusta butelka czy Lucyfer. Każdy z członków AA definiuje ją po swojemu. Dla niektórych z nich siłą wyższą jest sama organizacja Anonimowych Alkoholików, dla wielu jest nią „Bóg, jakkolwiek Go pojmujemy" (krok nr 3).
Wanda Marrs pisze: „Według programu 12 kroków AA i innych dwunastostopniowych programów, uzdrowiona i dojrzała duchowo osoba'budzi się'do swojej jedności z wszechświatem. Jest to par excellence religia New Age. Jest to jedność z duchem Bogini, co AA wolą opisywać jako połączenie z czyjąś'siłą wyższą'lub'bogiem, jakkolwiek go pojmujemy'"8.
Anonimowi Alkoholicy odrzucają jednak to, że ruch ten posiada wyraźnie religijny charakter. W pięciu z dwunastu kroków jest mowa o „Bogu, jakkolwiek Go pojmujemy", krok jedenasty opisuje „modlitwę i medytację", a ostatni dwunasty, mówi o „przebudzeniu duchowym", które ma być wynikiem całego procesu „uzdrowienia". W wielu dokumentach AA, książkach i broszurach przez nich zaaprobowanych jest też mowa o duchowości i wskazują one zdecydowanie na religijny charakter AA. Skoro tak, to jaki charakter duchowości reprezentują Anonimowi Alkoholicy? W istocie wspierają oni wierzenia i praktyki New Age, chociaż wielu ich członków jest tego nieświadomych. Nie opierają się więc na chrześcijaństwie, a na metodach okultystycznych.
Znana organizacja New Age – World Goodwill – organizowała spotkania w ramach World Service Forum. Brały w nich udział następujące dobrze znane grupy: Planetary Citizens, World Future Society, Greenpeace, Amnesty International, UNESCO, Oxfam America, Psychosynthesis Institute of New York (Instytut Psychosyntezy w Nowym Jorku), The Theosophical Society (Towarzystwo Teozoficzne), Brahma Kumaris World Spiritual University i United Nations Development Fund for Women (Fundusz Rozwoju Kobiet ONZ). Wszystkie te wymienione grupy bez wyjątku są organizacjami New Age w praktyce i filozofii. Wśród nich była też organizacja Anonimowych Alkoholików9.
Emmet Fox (1886-1951) był duchowym liderem okultystycznego Ruchu Nowego Myślenia (New Thought) na początku XX w. Z wykształcenia był inżynierem elektrykiem, ale wcześnie odkrył, że posiada zdolności uzdrowicielskie. Stał się popularny w okresie depresji, kiedy występował jako kaznodzieja w kościele Świętej Nauki Uzdrowiciela Chrystusa w Nowym Jorku.
Sekretarka Emmeta Foxa była matką jednej z osób współpracujących z założycielem Anonimowych Alkoholików, Billem Wilsonem, i w wyniku tego uczestnicy pierwszych grup AA często brali udział w kazaniach Foxa. Jego książki, a zwłaszcza Kazanie na Górze (The Sermon on the Mount) stały się popularne wśród AA.
Krótko podsumowując, widzimy, że Emmet Fox i jego Ruch Nowego Myślenia/New Age pochodzą od Stowarzyszenia Chrześcijańskiej Nauki (Christian Science)10, które wywodzi się z magii i szamanizmu. To okultystyczne powiązanie jest prawdziwym źródłem fundamentów Anonimowych Alkoholików, o czym mówią ich własne i zaaprobowane materiały.
dokończenie w następnym numerze
Przy pisaniu artykułu korzystałem z książki dr Cathy Burns pt. „Alcoholics Anonymous Unmasked. Deception and Deliverance" ["Anonimowi Alkoholicy zdemaskowani. Oszustwo i wybawienie"].
Przyznaliśmy, że jesteśmy bezsilni wobec alkoholu, że przestaliśmy kierować własnym życiem.
Uwierzyliśmy, że siła większa od nas samych może przywrócić nam zdrowie.
Postanowiliśmy powierzyć naszą wolę i nasze życie opiece Boga, jakkolwiek Go pojmujemy.
Zrobiliśmy gruntowny i odważny obrachunek moralny.
Wyznaliśmy Bogu, sobie i drugiemu człowiekowi istotę naszych błędów.
Staliśmy się całkowicie gotowi, aby Bóg uwolnił nas od wszystkich wad charakteru.
Zwróciliśmy się do Niego w pokorze, aby usunął nasze braki.
Zrobiliśmy listę osób, które skrzywdziliśmy i staliśmy się gotowi zadośćuczynić im wszystkim.
Zadośćuczyniliśmy osobiście wszystkim, wobec których było to możliwe, z wyjątkiem tych przypadków, gdy zraniłoby to ich lub innych.
Prowadziliśmy nadal obrachunek moralny, z miejsca przyznając się do popełnianych błędów.
Dążyliśmy poprzez modlitwę i medytację do coraz doskonalszej więzi z Bogiem, jakkolwiek Go pojmujemy, prosząc jedynie o poznanie Jego woli wobec nas, oraz o siłę do jej spełnienia.
Przebudzeni duchowo w rezultacie tych kroków, staraliśmy się nieść posłanie innym alkoholikom i stosować te zasady we wszystkich naszych poczynaniach.
14,5 litra czystego alkoholu na głowę
Przeciętny dorosły Europejczyk wypija 12,5 litra czystego alkoholu rocznie, najwięcej w porównaniu z mieszkańcami innych regionów świata. Mówi o tym najnowszy raport Światowej Organizacji Zdrowia (WHO). Aż 14,5 l alkoholu rocznie wypijają mieszkańcy Europy Wschodniej. Na drugim miejscu jest Europa Środkowa oraz Zachodnia (12,4 l). Stosunkowo najmniej piją obywatele Europy Południowej, którzy konsumują rocznie 11,2 l czystego alkoholu, oraz Skandynawowie - 10,4 l.
Najwięcej piją Europejczycy i Rosjanie, zaś najmniej mieszkańcy krajów muzułmańskich – Bliskiego Wschodu i Afryki Północnej. Ameryka Północna i Brazylia także nie słyną z abstynencji.
Jak wyliczyli autorzy raportu, w Unii Europejskiej 12 proc. zgonów wśród osób w wieku 15-64 lat było związanych w 2004 r. z piciem alkoholu. W tej statystyce uwzględniono zarówno choroby wiązane z alkoholem, takie jak schorzenia serca i nowotwory, jak również wypadki drogowe powodowane przez osoby w stanie nietrzeźwym.
Według WHO, co roku na całym świecie z powodu nadużywania alkoholu umiera 2,5 mln osób.
1.) pietyzm - nurt religijny w luteranizmie z XVII i XVIII wieku kładący nacisk na rozbudzenie uczuć religijnych poprzez modlitwę, studiowanie Biblii oraz działalność charytatywną. Szczególnie rozwinął się w Prusach w XVII w.
2.) Bill Pitman, AA: The Way It Began (AA. Jak to się zaczęło?), Seattle, Glen Abbey Books, 1988 (za: Cathy Burns, Alcoholics Anonymous Unmasked. Deception and Deliverance [Anonimowi Alkoholicy zdemaskowani. Oszustwo i wybawienie], Sharing, Mt. Carmel, PA, 2002).
3.) Johannes Kelpius (1673-1708) – niemiecki pietysta, mistyk, muzyk i pisarz. Zajmował się okultyzmem i astronomią. Wraz z grupą swoich współwyznawców uwierzył, że koniec świata nastąpi w 1694 r. W tym też roku przybyli oni do Pensylwanii w USA, gdzie wybudowali pustelnię.
4.) Alcoholics Anonymus Comes of Age, Nowy Jork, Harper & Brothers, 1957, s. 39-40 (za: Cathy Burns, s.27).
5.) Swedenborgianie – wyznawcy chrześcijańskiej doktryny religijnej i mistycznej Emanuela Swedenborga (1688–1772); nazywani są: Nowymi Chrześcijanami, Nowym Kościołem, Kościołem Nowego Jeruzalem. Na świecie jest ich około 25 000-30 000. W XIX w. doktryna uległa silnemu wpływowi okultyzmu i stała się teozofią, a wyznawcy praktykowali alchemię i wróżbiarstwo. Swedenborgianie w XIX w. wywarli znaczny wpływ na wielu wybitnych pisarzy i myślicieli m.in. Honoré'a de Balzaca, Charles'a Baudelaire'a, Williama Blake'a, Ralpha Waldo Emersona, Walta Whitmana i Carla Junga.
6.) „Growing in Spirit" („Wzrastanie w duchu"), Logos (wiosna/lato 1998), s. 3 (za: Cathy Burns, s.32).
7.) channeling – popierany przez New Age fenomen parapsychologiczny, polegający na wierze w to, iż transcendentny ośrodek emisyjny (np. Jezus Chrystus, aniołowie, bogowie greccy) wysyła przesłanie za pomocą „kanału" (termin zaczerpnięty z kanałów radiowych lub telewizyjnych), czyli przez osobę znajdującą się w transie lub w stanie zaburzonej świadomości. Kontakt ten, zdaniem zwolenników New Age, następuje drogą pozazmysłową, kanałem mentalnym, na ogół bez użycia języka werbalnego.
8 Wanda Marrs, New Age Lies to Women, Living Truth Publishers, Austin, Texas, s. 179 (za: Cathy Burns, Alcoholics Anonymous Unmasked. Deception and Deliverance).
9 World Goodwill Newsletter, 1986, nr 2 (za: Cathy Burns, Alcoholics Anonymous Unmasked. Deception and Deliverance, s. 77).
10.) Stowarzyszenie Chrześcijańskiej Nauki (Christian Science) - wyznanie założone w USA w 1879 roku przez Mary Baker Eddy. Charakteryzuje się doktryną negującą realność świata fizycznego. Wyznawcy wierzą, że choroby somatyczne zasadniczo mają charakter duchowy. Nie biorą żadnych lekarstw; wierzą, że Bóg może wyleczyć choroby dzięki ich modlitwie. Wyznanie obecnie liczy ponad 3500 odgałęzień i filii w przeszło 60 krajach i ponad 2 mln wyznawców.
1.)
