Między 13 maja a 13 października 1917 r. Matka Boża ukazała się sześć razy w Fatimie, w Portugalii, trojgu małym pasterzom: siedmioletniej Hiacyncie Marto, jej dziewięcioletniemu bratu Franciszkowi i ich kuzynce dziesięcioletniej Łucji Dos Santos. Jak przepowiedziała Matka Boża, pierwszych dwoje zmarło bardzo młodo: Hiacynta w roku 1920 w wieku 9 lat, a Franciszek w 1919, w wieku 11 lat. Łucji Dziewica Maryja powiedziała, że będzie musiała zatrzymać się „trochę dłużej" na ziemi: została karmelitanką i zmarła w wieku 97 lat w dniu 13 stycznia 2005 r.
Fatima stała się jednym z najczęściej odwiedzanych sanktuariów na świecie, a objawienia Maryi zostały oficjalnie uznane przez Kościół: papież Paweł VI udał się do Fatimy w 1967 r., a Benedykt XVI w 2010 r. Święty Jan Paweł II był w Fatimie trzykrotnie. Po raz pierwszy w 1982 roku, by podziękować Matce Boskiej Fatimskiej za uratowanie go podczas zamachu na jego życie na Placu św. Piotra w dniu 13 maja 1981 r. − a po raz ostatni w dniu 13 maja 2000 roku, z okazji beatyfikacji Hiacynty i Franciszka, która uczyniła ich najmłodszymi błogosławionymi w Kościele katolickim. Oto fragmenty homilii św. Jana Pawła II wygłoszonej z tej okazji:
« Zgodnie z Bożym planem przybyła z Nieba na tę ziemię w poszukiwaniu prostaczków uprzywilejowanych przez Ojca „Niewiasta obleczona w słońce" (Ap 12,1), Przemawia do nich głosem i sercem matki: zaprasza ich, aby ofiarowały się jako ofiary przebłagania, zapewniając o swojej gotowości zaprowadzenia ich bezpiecznie do Boga.
„I inny znak się ukazał na niebie; wielki Smok" (Ap 12,3).
Słowa te... każą nam myśleć o wielkiej walce między dobrem i złem, a nawet stwierdzić, że człowiek, odsuwając od siebie Boga, nie może osiągnąć szczęścia, co więcej, dochodzi do zniszczenia samego siebie.
Ileż ofiar w ciągu ostatniego wieku drugiego tysiąclecia! Przychodzą na myśl okropności dwóch „wielkich wojen" i tych innych wojen w tylu częściach świata, obozów koncentracyjnych, gułagów, czystek etnicznych i prześladowań, terroryzmu, porywania ludzi, narkotyków, zamachów na nienarodzone życie i rodzinę.
Orędzie Fatimy jest wezwaniem do nawrócenia, apelującym do ludzkości, aby nie była w służbie „Smoka", którego „ogon zmiata trzecią część gwiazd nieba: rzucił je na ziemię" (Ap 12,4, co oznacza, że jedna trzecia aniołów w Niebie poszła za Lucyferem w jego buncie i upadku). Ostatecznym celem człowieka jest Niebo, jego prawdziwy dom, gdzie Ojciec niebieski w swej miłosiernej miłości oczekuje wszystkich...
W swej macierzyńskiej trosce Najświętsza Panna przybyła tutaj, do Fatimy, prosić ludzi, żeby „nie obrażali już nigdy Boga, Naszego Pana, który tak bardzo jest obrażany". Do mówienia skłania Ją ból matki; chodzi o los Jej dzieci. Dlatego prosi pastuszków: „Módlcie się, módlcie się wiele i składajcie ofiary za grzeszników; tyle dusz kończy w piekle, gdyż nikt za nie się nie modli i nie składa ofiar".
Hiacynta została tak wstrząśnięta wizją piekła, którą miała w objawieniu lipcowym, że wszystkie umartwienia i pokuty za zbawienie grzeszników wydawały się jej małą rzeczą... Drodzy chłopcy i dziewczęta, Matka Boża potrzebuje was wszystkich, aby pocieszyć Jezusa, który jest smutny z powodu krzywd, które Mu się wyrządza. Ona potrzebuje waszych modlitw i ofiar za grzeszników.
Poproście waszych rodziców i nauczycieli, ażeby was zapisali do „szkoły" Matki Bożej, ażeby was nauczyła stać się jak pastuszkowie, którzy starali się czynić to, o co Ona ich prosiła. Mówię wam, że „czyni się większy postęp w krótkim czasie podporządkowania się i zależności od Maryi, aniżeli w ciągu całych lat poczynań osobistych, opartych jedynie na sobie samych" (św. Ludwik Maria Grignon de Montfort, „Traktat o doskonałym nabożeństwie do Najświętszej Maryi Panny", nr 155). Tak właśnie się stało, że ci pastuszkowie błyskawicznie zostali świętymi... Pozwalając wielkodusznie prowadzić się tak dobrej Nauczycielce, Hiacynta i Franciszek w krótkim czasie osiągnęli szczyty doskonałości ».
Jakie jest przesłanie z Fatimy? Modlitwa, pokuta i nawrócenie. W 1917 roku Dziewica Maryja przekazała tajemnicę trojgu pastuszkom; Siostra Łucja ujawniła jej pierwsze dwie części w swoich wspomnieniach w 1941 r., a trzecia część tajemnicy została odsłonięta w Fatimie 13 maja 2000 r. z okazji uroczystości beatyfikacyjnej. Oto, co Siostra Łucja napisała o pierwszych dwóch częściach tajemnicy.
„Tajemnica składa się z trzech odmiennych części. Z tych dwie teraz wyjawię. Pierwszą więc była wizja piekła. Pani nasza pokazała nam morze ognia, które wydawało się znajdować w głębi ziemi, widzieliśmy w tym morzu demony i dusze, jakby były przezroczystymi czarami lub brunatnymi żarzącymi się węgielkami w ludzkiej postaci. Unosiły się w pożarze, noszone przez płomienie, które z nich się wydobywały wraz z kłębami dymu. Padały na wszystkie strony, jak iskry w czasie wielkich pożarów. Bez wagi, w stanie nieważkości, wśród bolesnego wycia i rozpaczliwego krzyku. Na ich widok można by ogłupieć i umrzeć ze strachu.
Demony miały straszne i obrzydliwe kształty wstrętnych nieznanych zwierząt. Lecz i one były przejrzyste i czarne. Ten widok trwał tylko chwilę. Dzięki niech będą Matce Najświętszej, która nas przedtem (w pierwszym widzeniu) uspokoiła obietnicą, że nas zabierze do nieba. Bo gdyby tak nie było, sądzę, że umarlibyśmy z lęku i przerażenia.
Następnie podnieśliśmy oczy ku naszej Pani, która nam powiedziała z dobrocią i ze smutkiem: « Widzieliście piekło, do którego idą dusze biednych grzeszników. Aby ich ratować, Bóg chce ustanowić na świecie nabożeństwo do mego Niepokalanego Serca. Jeśli wykonane zostanie to, co ja wam mówię, wiele dusz będzie uratowanych i nastanie pokój na świecie − wojna się skończy. Ale jeżeli [ludzie] nie przestaną obrażać Boga, za pontyfikatu Piusa XI rozpocznie się druga, gorsza. Kiedy ujrzycie noc rozświetloną przez światło nieznane, wiedzcie, że to jest wielki znak, który wam Bóg daje [jako zapowiedź tego], że ukarze świat za jego zbrodnie przez wojnę, głód i prześladowania Kościoła i Ojca Świętego. Żeby temu zapobiec, przyjdę, by zażądać poświęcenia Rosji memu Niepokalanemu Sercu i ofiarowania Komunii świętej w pierwsze soboty za zadośćuczynienie. Jeżeli ludzie me życzenia spełnią, Rosja się nawróci i zapanuje pokój. Jeżeli nie − Rosja rozszerzy swoje błędne nauki po świecie, wywołując wojny i prześladowania Kościoła. Sprawiedliwi będą męczeni. Ojciec Święty będzie bardzo cierpieć, wiele narodów zostanie zniszczonych, na koniec zatryumfuje moje Niepokalane Serce. Ojciec Święty poświęci mi Rosję, która się nawróci, a dla świata nastanie okres pokoju »".
Papież Benedykt XVI w dniu 13 maja 2010 r., powiedział w homilii podczas Mszy św. w Sanktuarium w Fatimie:
„Łudziłby się ten, kto sądziłby, że prorocka misja Fatimy została zakończona... W Piśmie Świętym często widać, że Bóg poszukuje sprawiedliwych, aby ocalić miasto ludzkie i to samo czyni tutaj w Fatimie, kiedy pyta: « Czy chcecie ofiarować się Bogu, by znosić wszelkie cierpienia, które On zechce na was zesłać w akcie zadośćuczynienia za grzechy, przez które jest obrażany i jako błaganie o nawrócenie grzeszników? »" (Pamiętniki Siostry Łucji, I, 162).
