Uwolnić ludzkość od głodu

Do Pana Jacques'a Dioufa, Dyrektora Gene­ralnego Organizacji Narodów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa (FAO)

1. Doroczne obchody Światowego Dnia Wyży­wienia są okazją do sporządzenia bilansu tego wszystkiego, czego dokonała Organizacja Naro­dów Zjednoczonych ds. Wyżywienia i Rolnictwa w ramach swej misji zapewnienia codziennego wy­żywienia milionom naszych braci i sióstr na całym świecie. Jest to też okazja, aby przypomnieć o trudnościach, które się napotyka, gdy brakuje po­stawy solidarności. Nazbyt często odwraca się uwagę od potrzeb ludności, nie przykłada należytej wagi do pracy na roli i nie chroni się naturalnych zasobów naszej ziemi. W rezultacie powstają nie­równości ekonomiczne, a godność oraz niezby­walne prawa człowieka są lekceważone.

Tegoroczne hasło: „Zjednoczeni w walce z głodem", jest swoistym sygnałem alarmowym, przypominającym, że każdy musi się zaangażo­wać, by rolnictwo odzyskało swoje właściwe zna­czenie. Wszyscy – poczynając od pojedynczych osób, po organizacje społeczne i państwowe oraz instytucje międzynarodowe – powinni uznać za priorytet jedno z najpilniejszych za­dań wspólnoty ludzkiej: uwolnienie z głodu. Aby uwolnić ludzkość od głodu, trzeba nie tylko zapewnić każdemu dostateczną ilość żywności, ale i codzienny do niej dostęp. Oznacza to zwiększanie wszelkich środków i infrastruktur, które są konieczne do utrzymania produkcji i dystrybucji na poziomie umożliwia­jącym każdemu pełne korzystanie z prawa do żywności.

Wysiłki podejmowane aby ten cel osiągnąć, na pewno pomogą zjednoczyć rodzinę ludzką na świecie. Niezbędne są konkretne inicjatywy zro­dzone z miłości i inspirowane prawdą, inicjatywy pomocne w przezwyciężaniu naturalnych prze­szkód związanych z porami roku i z warunkami środowiskowymi oraz przeszkód powstałych na skutek działalności człowieka. Miłość praktyko­wana w świetle prawdy może położyć kres po­działom i konfliktom i doprowadzić do tego, że ziemskie dobra będą krążyły bez przeszkód mię­dzy ludźmi.

Ważnym krokiem naprzód była niedawna de­cyzja wspólnoty międzynarodowej o ochronie prawa do wody, które – jak FAO zawsze twierdziła – ma podstawowe znaczenie dla wyżywienia czło­wieka, dla rolnictwa i dla ochrony przyrody. W isto­cie, jak zauważył mój czcigodny poprzednik, Pa­pież Jan Paweł II w przesłaniu na XXII Światowy Dzień Wyżywienia, różne religie przyznają wodzie znaczenie symboliczne, „co skłania nas do uświa­domienia sobie wartości owego cennego dobra, a w konsekwencji do zastanowienia się nad zmianą dotychczasowych sposobów postępowania, tak aby zagwarantować wszystkim ludziom, zarówno dzisiaj, jak i w przyszłości, dostęp do wody ko­niecznej do zaspokojenia ich potrzeb, oraz aby w sferze działalności produkcyjnej, a zwłaszcza w rolnictwie, nie brakowało odpowiedniej ilości tego bezcennego dobra" (przesłanie Jana Pawła II z okazji Światowego Dnia Wyżywienia, 13 X 2002 r.).

2. O ile międzynarodowa wspólnota musi się prawdziwie zjednoczyć w walce z głodem, o tyle ubóstwo musi zostać pokonane przez autentyczny rozwój ludzkości, oparty na koncepcji człowieka jako jedności ciała, duszy i ducha. Tymczasem w dzisiejszych czasach panuje tendencja do reduko­wania wizji rozwoju do zaspokajania materialnych potrzeb człowieka, zwłaszcza przez dostęp do technologii. Prawdziwy rozwój nie zależy jednak tylko do tego, co człowiek posiada; musi obej­mować także wartości wyższe – braterstwo, solidarność i wspólne dobro.

W związku z presją wywieraną przez globali­zację oraz wpływem interesów, które często pozo­stają cząstkowe, mądrą propozycją jest na pewno model rozwoju oparty na braterstwie. Jeżeli jego podstawą będzie solidarność, a celem wspólne dobro, pozwoli on przezwyciężyć aktualny kryzys światowy. Aby osiągnąć w krótkim czasie właściwy poziom bezpieczeństwa żywnościowego, należy postarać się o adekwatne środki finansowe dla rolnictwa, które pozwolą wznowić cykl produkcyjny, także w utrudnionych warunkach klimatycznych i środowiskowych. Należy podkreślić, że pogorsze­nie warunków klimatycznych i naturalnych w bar­dzo negatywny sposób odbija się na ludności wiej­skiej, na uprawach i metodach pracy, zwłaszcza w krajach już cierpiących na niedostatek żywności. Kraje rozwinięte muszą być świadome, że wobec rosnących potrzeb świata niezbędna jest pokaźna pomoc z ich strony. Nie mogą zamykać się na innych; taką postawą nie przyczynią się do prze­zwyciężenia kryzysu.

W tej sytuacji podstawowym zadaniem FAO jest przeanalizowanie problemu głodu na świecie na poziomie instytucjonalnym i przedstawienie konkretnych propozycji inicjatyw, które włączą kraje członkowskie w zaspokajanie rosnącego zapotrzebowania na żywność. W istocie, państwa świata powinny dawać i otrzymywać proporcjonal­nie do swoich rzeczywistych potrzeb, z uwagi na „pilną moralną konieczność odnowienia solidarno­ści, zwłaszcza w relacjach między krajami znajdu­jącymi się na drodze rozwoju a krajami w wysokim stopniu uprzemysłowionymi" (Caritas in Veritate, 49).

3. Godna pochwały tegoroczna kampania „Mi­liard głodnych", za pomocą której FAO zabiega o zwiększenie świadomości społecznej co do tego, jak pilną potrzebą jest walka z głodem, zwróciła uwagę na konieczność działania zarówno ze strony poszczególnych państw, jak całej międzyna­rodowej wspólnoty, nawet jeżeli działania te są ograniczone do wsparcia lub pomocy w kryzyso­wych sytuacjach. Przeprowadzenie reformy insty­tucji międzynarodowych, opartej na zasadzie po­mocniczości, ma istotne znaczenie właśnie dla­tego, że „same instytucje nie wystarczają, ponie­waż integralny rozwój ludzki jest przede wszystkim powołaniem, a więc wiąże się z wolnym i solidar­nym wzięciem na siebie odpowiedzialności przez wszystkich".

Aby wyeliminować głód i niedożywienie, należy uwolnić się z więzów własnego interesu na rzecz owocnej bezinteresowności, jaka powinna cecho­wać wspólnotę międzynarodową, będąc wyrazem prawdziwego braterstwa. Nie można jednak przy tym zapomnieć o potrzebie sprawiedliwości; ważne jest też, by respektować i wdrażać istniejące prze­pisy, a także wszystko, co może się okazać nie­zbędne przy realizowaniu projektów interwencji i długoterminowych planów działania. Jednostki, narody i państwa muszą mieć możliwość samo­dzielnego nadawania kształtu własnemu rozwojowi, korzystając z pomocy zewnętrznej w zgodzie ze swoimi priorytetami i przekonaniami zakorzenio­nymi w tradycyjnych technikach, w kulturze i trady­cji religijnej, w mądrości przekazywanej w rodzi­nach z pokolenia na pokolenie.

Prosząc Wszechmogącego Boga o błogosła­wieństwo dla działań FAO, pragnę Pana zapewnić, Panie Dyrektorze Generalny, że Kościół jest zaw­sze gotowy do współpracy w walce z głodem. Po­przez swoje rozliczne instytucje Kościół nie­ustannie działa bowiem na rzecz przezwycięża­nia nędzy, którą cierpi znaczna część miesz­kańców Ziemi. Jest przy tym w pełni świadomy, iż angażując się w tej dziedzinie, uczestniczy we wspólnym wysiłku wspólnoty międzynarodowej na rzecz umacniania jedności i pokoju we wspólnocie narodów.

Watykan, 15 października 2010 r.

Benedykt XVI